پتروگرافی و ژئوشیمی ایزوتوپی دولومیت‌های سازند بایندور در برش نمونه، جنوب‌غرب زنجان

Authors

  • افشین زهدی گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
Abstract:

سازند بایندور به سن پرکامبرین پسین در برش نمونه واقع در جنوب‌غرب زنجان 402 متر ضخامت دارد و از شیل و ماسه‌سنگ با میان‌لایه‌های دولومیتی (با ضخامت حدود 2 تا 8 متر) تشکیل شده است. بر اساس مطالعه‌های صحرایی، رخساره‌های سنگی مربوط به پهنۀ ساحلی و دریای کم‌عمق در سازند بایندور شناسایی شده‌اند. گسترش و تشکیل دولومیت‌ها در سازند بایندور به موازات لایه‌های رسوبی است و لایه‌های دولومیتی گسترش جانبی درخور توجهی را نشان می‌دهند. توالی‌های کربناتۀ این نهشته‌ها درنتیجۀ تأثیر سیالات دولومیت‌ساز به‌طور کامل دولومیتی شده‌اند؛ به‌طوری‌که شواهد بافت رسوبی اولیه به میزان کم حفظ شده است. این دولومیت‌ها حاوی مقادیر درخور توجهی ندول‌های چرت و آثار جلبک‌های سبز- آبی (استروماتولیت‌ها) به موازات لایه‌بندی‌های رسوبی‌اند. بر اساس مطالعه‌های پتروگرافی، دولومیت‌های سازند بایندور بر اساس فابریک و اندازۀ بلور به سه گروه دولومیت‌های ریز، متوسط و متوسط تا درشت‌بلور تقسیم می‌شوند. میزان ایزوتوپ کربن 13 در این نمونه‌ها بین 63/1- تا ‰PDB 02/2 و مقادیر ایزوتوپ اکسیژن 18 بین 94/5- تا ‰ PDB15/8- متغیر است. این مقادیر تقریباً مشابه با مقادیر ایزوتوپ‌های کربن و اکسیژن آب دریای پرکامبرین پسین است. با‌توجه‌به نتایج مطالعه‌های صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمیایی و همچنین دمای تشکیل دولومیت‌های ریز و متوسط‌بلور (حدود 38 درجۀ سانتی‌گراد)‌، احتمالاً آب دریا منشأ یون منیزیم در این دولومیت‌ها بوده است و این دولومیت‌ها تحت‌تأثیر مدل دولومیتی‌شدن نفوذ و تراوش در محیط‌های تدفین کم‌عمق شکل گرفته‌اند. با ادامۀ روند تدفین و افزایش دمای سیالات دولومیت‌ساز، دولومیت‌های متوسط تا درشت‌بلور از دولومیت‌های ریز و متوسط‌بلور حاصل شده‌اند. داده‌های ایزوتوپ اکسیژن در دولومیت‌های متوسط تا درشت‌بلور نیز تفاوت مشهودی بین این نوع دولومیت با دولومیت‌های نوع اول و دوم نشان نمی‌دهد که احتمالاً بیان‌کنندۀ تشکیل این دولومیت‌ها در شرایط تدفین کم‌عمق و در‌نتیجۀ فرایند تبلور مجدد دولومیت‌های ریزبلور است. این نتایج به همراه محیط رسوبی کم‌عمق زمان ته‌نشست سازند بایندور، تشکیل‌شدن دولومیت‌ها در‌نتیجۀ سازوکار نفوذ و تراوش توسط آب دریا و طی تدفین کم‌عمق را تأیید می‌کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژئوشیمی و پتروگرافی سازند گرو (نئوکومین-آپسین) در برش نمونه (کبیرکوه، استان ایلام)

   به منظور تعیین انواع کمربندهای رخساره‌ای، محیط رسوبی، ترکیب کانی‌شناسی اولیه، دمای قدیمه و محیط دیاژنزی سازند گرو، 624 متر از این سازند در برش نمونه (واقع در یال جنوب غربی کبیرکوه) متعلق به نئوکومین-آپسین مورد مطالعات ژئوشیمی و پتروگرافی قرار گرفته است. در این برش مرز زیرین سازند گرو رخنمون ندارد ولی در چاه شماره 1 کبیرکوه، مرز زیرین این سازند با سازند تبخیری گوتنیا گزارش شده است. بر روی ای...

full text

دیاژنز و ژئوشیمی سازند زیارت در برش نمونه توچال، (البرز)

سازند زیارت در برش نمونه واقع در شمال دهکده توچال (جنوب خاور تهران) با ستبرای 5/212 متر در بالای کنگلومرای فاجان و در زیر سازند کرج واقع شده است. سن سازند زیارت پالئوسن پسین تا ائوسن میانی است. مطالعات سنگ‌نگاری مقاطع نازک منجر به شناسایی 11 ریز رخساره شده است که به احتمال قوی در یک سکوی کربناته از نوع رمپ تک شیب (هوموکلاین) نهشته شده­ است. از فرایند­های دیاژنزی تأثیر گذار می­توان میکرایتی شدن،...

full text

چینه‌نگاری سنگی، پتروگرافی و ژئوشیمی ماسه‌سنگ‌های بخش میانی سازند قرمز بالایی منطقة قزلجه، شمال غرب زنجان

منطقة قزلجه در 70کیلومتری شمال غرب زنجان در بخش شمال شرق ماه‌نشان واقع شده است. واحدهای سنگی رخنمون‌یافته در این منطقه شامل سازند قرمز زیرین، سازند قم و سازند قرمز بالایی است که سازند قرمز بالایی، هدف این پژوهش است. براساس مطالعات صحرایی و پیمایش‌های صورت‌گرفته در منطقه، سازند قرمز بالایی در این منطقه 750 متر ضخامت دارد که شامل 250 متر واحدهای تبخیری با میان‌لایه‌های مارن در پایین و تناوبی از ر...

full text

محیط رسوبی، دیاژنز و ژئوشیمی سازند فهلیان در برش نمونه (تاقدیس فهلیان) و میدان نفتی گچساران

در این نوشتار، سازند کربناتی فهلیان با سن کرتاسه پیشین (بریازین-هوتروین) به منظور شناسایی ریزرخساره‌­ها، دیاژنز و بررسی کانی­شناسی اولیه رسوبات در برش نمونه واقع در تاقدیس فهلیان و برش زیرسطحی(تحت الارضی) چاه 55 میدان نفتی گچساران مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌های سنگ‌نگاری منجر به شناسایی ده ریزرخساره شد که در 4 کمربند رخساره­ای پهنه کشندی، لاگون، سد و دریای باز نهشته شده‌اند. با توجه به ریزرخسا...

full text

پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ‌های رسوبی سیلیسی- آواری سازند پادها در برش خوش‌ییلاق، البرز شرقی: کاربردی برای تحلیل خاستگاه

در مطالعۀ حاضر، پتروگرافی و ژئوشیمی ماسه‌سنگ‌ها و شیل‌های سازند پادها در برش خوش‌ییلاق واقع در البرز شرقی به‌منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر دربارۀ خاستگاه آنها استفاده شد. سازند پادها در برش مطالعه‌شده با ضخامت 341 متر روی بازالت‌های سلطان‌میدان به سن اردویسین بالایی- سیلورین قرار گرفته و سازند خوش‌ییلاق با مرز فرسایشی آن را پوشانده است. پس‌از مطالعه‌های صحرایی، تعداد 20 نمونه ماسه‌سنگ متوسط‌دا...

full text

پتروگرافی و ژئوشیمی ماسه سنگ های سازند سرخ بالایی در برش منطقه حسن آباد (جنوب غرب تهران)

تلفیق مطالعات پتروگرافی و داده­های ژئوشیمیایی سنگ­های رسوبی می­تواند ماهیت ناحیه منشاء، موقعیت تکتونیکی حوضه­های رسوبی و شرایط اقلیم قدیمه را آشکار نماید. با این هدف سازند آواری سرخ بالایی به سن الیگوسن با رخنمونی به ضخامت 220 متر در منطقه جنوب حسن­آباد تهران مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از مطالعه مقاطع نازک، دانه شماری و آنالیز ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی به بررسی دقیق این توالی پرداخته ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 35  issue 1

pages  37- 52

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023